Το μέλλον της Ευρωζώνης και του ενιαίου νομίσματος ήταν το βασικό θέμα συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Οικονομικό Φόρουμ που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Κατοβίτσε της Πολωνίας. Το ευρώ συμπλήρωσε φέτος 20 χρόνια ύπαρξης. Το ερώτημα όμως από εδώ και πέρα είναι αν θα καταφέρει να φθάσει τα 30.
«Η νομισματική ένωση προϋποθέτει και πολιτική ένωση και αυτό συνεπάγεται κοινό προϋπολογισμό και στενότερη σύγκλιση», υποστηρίζει η Μπριζίτ Γκρανβίλ, καθηγήτρια Διεθνών Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Σε συνέντευξή της στην DW στο πλαίσιο του φόρουμ, η κ. Γκανβίλ θεωρεί ότι «η νομισματική ένωση είναι απλώς μια σταθερή ισοτιμία που θα μπορούσε να καταλήξει σε χρηματοπιστωτική κρίση. Δεν μπορεί να διαλυθεί, παρά μόνο έπειτα από μια κρίση. Δεν ξέρω
ποιος θα ήταν ο καταλυτικός παράγοντας που θα οδηγούσε σε κάτι τέτοιο, αλλά δεν βλέπω (η Ευρωζώνη) να κρατήσει τα επόμενα δέκα χρόνια». Στην 20ετία ύπαρξής του το ευρώ αντιμετώπισε πολλές φουρτούνες, με μεγαλύτερη την κρίση χρέους που έφερε την Ευρωζώνη στα πρόθυρα της διάλυσης. Οι πολέμιοι του ενιαίου νομίσματος προτάσσουν την εικόνα μιας Ευρωζώνης με οικονομίες πολλών ταχυτήτων και με ελάχιστη βούληση για γεφύρωση του χάσματος μεταξύ Βορρά και Νότου.
Και με την οικονομία ευάλωτη στις εξωγενείς προκλήσεις όπως οι εντάσεις στο παγκόσμιο εμπόριο και το θολό τοπίο γύρω από το Brexit, πολλοί είναι εκείνοι που ρίχνουν το φταίξιμο στο ενιαίο νόμισμα. Και θεωρούν ότι θα ήταν καλύτερα χωρίς αυτό. Σε δημοσκόπηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων και της YouGov, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η Ε.Ε. διατρέχει τον κίνδυνο να διαλυθεί τις επόμενες δύο δεκαετίες. Σε κάθε χώρα-μέλος, με εξαίρεση την Ισπανία, η πλειονότητα των ψηφοφόρων πιστεύει ότι τα επόμενα δέκα με 20 χρόνια δεν θα υπάρχει η Ένωση. Αρκετοί μάλιστα από τους Ευρωπαίους που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν πιθανό το σενάριο ενός ευρωπαϊκού πολέμου, με τα υψηλότερα ποσοστά να συγκεντρώνονται σε Αυστρία (38%) και Γαλλία (35%). Η οικονομική ανασφάλεια ήταν ένα από τα βασικότερα ζητήματα που ανέδειξε η δημοσκόπηση, με τους πολίτες στις χώρες του Νότου να νιώθουν ότι βρίσκονται οικονομικά σε δυσμενέστερη θέση και έχουν λιγότερες ευκαιρίες απ’ ό,τι οι πολίτες σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Οι πολίτες της Ευρώπης προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες, συμμετέχοντας ίσως στις σημαντικότερες εκλογές στην ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Οι ανησυχίες για την οικονομία, την απασχόληση, αλλά και το μεταναστευτικό είναι καθοριστικές για την επιλογή της ψήφου. Εξίσου καθοριστικό και το αποτέλεσμα της κάλπης για το μέλλον του ευρώ και της Ευρώπης γενικότερα.
«Η νομισματική ένωση προϋποθέτει και πολιτική ένωση και αυτό συνεπάγεται κοινό προϋπολογισμό και στενότερη σύγκλιση», υποστηρίζει η Μπριζίτ Γκρανβίλ, καθηγήτρια Διεθνών Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Σε συνέντευξή της στην DW στο πλαίσιο του φόρουμ, η κ. Γκανβίλ θεωρεί ότι «η νομισματική ένωση είναι απλώς μια σταθερή ισοτιμία που θα μπορούσε να καταλήξει σε χρηματοπιστωτική κρίση. Δεν μπορεί να διαλυθεί, παρά μόνο έπειτα από μια κρίση. Δεν ξέρω
ποιος θα ήταν ο καταλυτικός παράγοντας που θα οδηγούσε σε κάτι τέτοιο, αλλά δεν βλέπω (η Ευρωζώνη) να κρατήσει τα επόμενα δέκα χρόνια». Στην 20ετία ύπαρξής του το ευρώ αντιμετώπισε πολλές φουρτούνες, με μεγαλύτερη την κρίση χρέους που έφερε την Ευρωζώνη στα πρόθυρα της διάλυσης. Οι πολέμιοι του ενιαίου νομίσματος προτάσσουν την εικόνα μιας Ευρωζώνης με οικονομίες πολλών ταχυτήτων και με ελάχιστη βούληση για γεφύρωση του χάσματος μεταξύ Βορρά και Νότου.
Και με την οικονομία ευάλωτη στις εξωγενείς προκλήσεις όπως οι εντάσεις στο παγκόσμιο εμπόριο και το θολό τοπίο γύρω από το Brexit, πολλοί είναι εκείνοι που ρίχνουν το φταίξιμο στο ενιαίο νόμισμα. Και θεωρούν ότι θα ήταν καλύτερα χωρίς αυτό. Σε δημοσκόπηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων και της YouGov, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η Ε.Ε. διατρέχει τον κίνδυνο να διαλυθεί τις επόμενες δύο δεκαετίες. Σε κάθε χώρα-μέλος, με εξαίρεση την Ισπανία, η πλειονότητα των ψηφοφόρων πιστεύει ότι τα επόμενα δέκα με 20 χρόνια δεν θα υπάρχει η Ένωση. Αρκετοί μάλιστα από τους Ευρωπαίους που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν πιθανό το σενάριο ενός ευρωπαϊκού πολέμου, με τα υψηλότερα ποσοστά να συγκεντρώνονται σε Αυστρία (38%) και Γαλλία (35%). Η οικονομική ανασφάλεια ήταν ένα από τα βασικότερα ζητήματα που ανέδειξε η δημοσκόπηση, με τους πολίτες στις χώρες του Νότου να νιώθουν ότι βρίσκονται οικονομικά σε δυσμενέστερη θέση και έχουν λιγότερες ευκαιρίες απ’ ό,τι οι πολίτες σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Οι πολίτες της Ευρώπης προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες, συμμετέχοντας ίσως στις σημαντικότερες εκλογές στην ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Οι ανησυχίες για την οικονομία, την απασχόληση, αλλά και το μεταναστευτικό είναι καθοριστικές για την επιλογή της ψήφου. Εξίσου καθοριστικό και το αποτέλεσμα της κάλπης για το μέλλον του ευρώ και της Ευρώπης γενικότερα.